Janusz Szpyt

Janusz Szpyt urodził się 1960 r. w Lubaczowie, gdzie mieszka i tworzy. Studiował na Wydziale Grafiki w Katowicach Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni prof. Jerzego Dudy-Gracza, a następnie na Wydziale Malarstwa ASP w Krakowie w pracowni prof. Włodzimierza Buczka. W 1983 roku współtworzy z Piotrem Naliwajko i Leszkiem Żegalskim Grupę Trzech, zwaną też "Tercetem Nadętym". "Całkiem Nowi Dzicy Dadaiści" - tak siebie przewrotnie nazwali - w wydanym przez siebie piśmie Bengal wydali manifest, w którym nawoływali do prawdy w sztuce związanej z jakością formy, kolorem i warsztatem, przeciwstawiając się szeroko panującej tandecie malarskiej i medialnej.Twórczość Janusza Szpyta mieszcząca się w konwencji malarstwa realistycznego można podzielić na kilka wątków tematycznych. Jego wstrząsająca relacja malarska z domów obłąkanych, szpitali psychiatrycznych ukazuje ludzi zmęczonych do ostateczności dźwiganiem życia. Artysta broni dramatycznie tego, co stanowi istotę ludzkości – godności osobistej człowieka "Boże Narodzenie w Zakładzie Psychiatrycznym" (plandeka, 290 x 340 cm, 1988 r.). Wątek sakralny aktualizuje prawdy wiary ukazując to, co ponad czasowe i uniwersale w rzeczywistości człowieka - cykl współczesnych ukrzyżowań "Ukrzyżowanie" (plandeka, 210 x 260cm, 1989 r.), "Ofiara Izaaka" (olej na płótnie, 110 x 90cm, 1989 r.). W Jego surrealistycznych obrazach człowiek w dalszym ciągu stanowi główny motyw. Orwellowski klimat tych prac ukazuje ucisk i zniewolenie indywidualności przez totalitarny system, są emanacją rzeczywistości stanu wojennego - cykl latających pieców "Szwagier" (olej na desce, 120 x 100cm, 1988 r.). Konsekwencją tych doświadczeń malarskich i życiowych była próba ironicznego spojrzenia na tragikomiczną egzystencję człowieka i jego problemy. Ten rodzaj publicystyki malarskiej jest pełen dystansu i samokrytycyzmu do tego, co wydaje się nam ważne "Syzyf" (olej na płótnie, 120 x 100cm, 1996 r.), "Droga do Unii" (olej na płótnie, 120 x 100cm, 2004 r.). Jakby z potrzeby równowagi artysta równolegle poszukuje klasycznie pojmowanego piękna w portretach rodzinnych - "Dzieciństwo" (olej na desce, 55 x 46cm, 2008 r.), pejzażach - "Roztocze" (olej na płótnie, 30 x 40cm, 2009 r.), aktach - "Czytająca" (olej na płótnie, 69 x 86cm, 2011 r.) i kwiatach - "Bzy" (olej na płótnie, 70 x 50cm, 2010 r.). Istotną częścią Jego twórczości stanowi monumentalne malarstwo sakralne - polichromia w Kościele Św. Stanisława w Lubaczowie. Janusz Szpyt doskonale odzwierciedla rzeczywistość za pomocą sztuki, tworzy doskonałą dokumentację losu ludzkiego. Artysta ma gruntownie opanowany warsztat, ze swobodą posługuje się formą i kolorem, po mistrzowsku operuje światłem, pędzel prowadzi z wirtuozerią. Artysta wystawia swe prace na zbiorowych i indywidualnych prezentacjach sztuki w kraju i za granicą.